Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Retail: Nieuwe gedragscode voor franchisegever en franchisenemers

Publicatiedatum 26 april 2016

Bij franchising heeft met name de franchisegever een sterke positie. Zo bepaalt hij onder meer de franchiseformule, de (prijs van de) producten en heeft hij het overzicht van de resultaten van alle franchisenemers. Hoe blijven de verhoudingen tussen partijen gezond? Wat mogen franchisenemers en franchisegever van elkaar verwachten?

franchise-logos

Om meer evenwicht te brengen in de relatie van de franchisegever en franchisenemers heeft de franchisebranche de Nederlandse Franchise Code (‘NFC’) opgesteld. De NFC geeft richtlijnen voor de periode voorafgaand aan, tijdens en na beëindiging van een franchiserelatie. Aanleiding hiervoor is de negatieve berichtgeving over de vele rechtszaken tussen franchisegevers en franchisenemers. Deze gingen over onder meer te positieve exploitatieprognoses en te hoge inkooptarieven die een aantal franchisegevers hanteerden. De code sluit aan bij de Europese Erecode Inzake Franchising.

De gedragscode is niet bindend, maar dient vrijwillig worden toegepast door franchisegevers en franchisenemers. Dit kan bijvoorbeeld door de NFC in een franchiseovereenkomst van toepassing te verklaren. Per 1 januari 2021 is de Wet franchise van kracht geworden. In tegenstelling tot de Nederlandse Franchise Code is deze wet wel bindend.

De Nederlandse Franchise Code

De belangrijkste onderdelen van de code zijn:

1. Rechten en plichten van de franchisegever en franchisenemers

Franchisegevers en franchisenemers hebben ieder hun eigen rechten en plichten. Zo dient een franchisegever te zorgen voor de commerciële, operationele en logistieke invulling van de franchiseformule. Daarbij mag hij de franchisenemer alleen verplichtingen opleggen die verband houden met de franchiseformule. De franchisenemer dient de reputatie van de formule te waarborgen en de franchisegever op verzoek inzage te geven in de bedrijfsadministratie. Ook moet de franchisenemer meewerken aan het updaten van de franchiseformule.

2. Onderling overleg

In de franchiserelatie gaat het collectieve belang van de franchiseformule in beginsel boven het individuele belang van een franchisenemer. Om goede verhoudingen tussen partijen te houden dient er een overlegstructuur te zijn. Hierbij moeten ook de belangen van de franchisenemers tot hun recht kunnen komen. Franchisenemers dienen in ieder geval een instemmingsrecht te hebben bij onderwerpen die inhoudelijk van invloed zijn op de bedrijfsvoering van alle franchisenemers. Ook voor andere onderwerpen kunnen partijen een advies- of instemmingsrecht afspreken.

3. De franchiseovereenkomst: totstandkoming en inhoud

Daarnaast regelt de NFC zaken als werving en selectie van franchisenemers. In het bijzonder benoemt de code welke informatie de franchisegever moet verstrekken aan (potentiële) franchisenemers, zoals:

  • de financiële positie van de franchisegever,
  • de franchiseformule,
  • informatie over andere franchisenemers,
  • onderbouwde exploitatieprognoses, en
  • distributiekanalen van de franchisegever.

De franchiseovereenkomst moet helder de rechten en plichten van franchisenemers en de franchisegever verwoorden. Dit geldt met name voor de vergoedingen die de franchisegever hanteert. De rechten van de franchisegever mogen daarnaast niet verder strekken dan nodig is om (met name) de intellectuele eigendom te beschermen.

4. Geschillencommissie

De NFC introduceert een geschillencommissie die geschillen over zowel de wet, de franchiseovereenkomst als de NFC kan beslechten. Deze geschillencommissie moet nog worden opgericht.

5. Pas toe of leg uit

Ook de NFC werkt op basis van het – voor gedragscodes welbekende – ‘pas toe of leg uit’-principe. Afwijken van de NFC is dan ook mogelijk, mits dit gemotiveerd wordt gemeld.

Niet zonder slag of stoot

De huidige code is de tweede versie nadat een eerder concept veel kritiek had gekregen. Al bij de presentatie van de NFC bleek dat nog niet de gehele branche deze accepteert. Vooral franchisegevers hebben terughoudend gereageerd op de verplichtingen die de code hen oplegt, zoals het ‘pas toe of leg uit’-principe. Daarnaast blijft de NFC op onderdelen algemeen en laat zij veel ruimte voor interpretatie. Zo wordt bijvoorbeeld over webwinkels alleen vastgelegd dat hierover tussen franchisegever en franchisenemer afspraken dienen te worden gemaakt.

Actie

  • Controleer of laat controleren of uw franchiseovereenkomst aan de Wet franchise voldoet.
  • Maak heldere afspraken over advies- en instemmingsrechten van franchisenemers.

Meer informatie

Heeft u vragen wat de Nederlandse Franchise Code voor uw franchiseovereenkomst betekent of voor uw relatie met franchisenemers of de franchisegever? Dan kunt u contact opnemen met ons:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    28 juni 2025 European Accessibility Act: digitale producten en diensten moeten voor iedereen toegankelijk zijn

    Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Dan moeten digitale producten en diensten ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn. Voor welke bedrijven, producten en diensten geldt de wet? Met welke beperkingen moet u rekening houden? Wat zijn de gevolgen als u niet aan de wet voldoet?

    Lees meer

    Contracten: survival clauses

    Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?

    Lees meer

    Verschillen tussen de franchise- en de distributieovereenkomst

    De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?

    Lees meer

    Werknemer of zzp’er: wanneer is iemand ondernemer?

    Nu de Belastingdienst weer de Wet DBA handhaaft, is deze vraag nog belangrijker geworden. In een recente uitspraak over Uber-chauffeurs heeft de Hoge Raad extra handvatten gegeven om te bepalen of iemand zzp’er is.

    Lees meer

    Corporate governance: compliance

    Een belangrijk onderdeel van de corporate governance is het naleven van de verschillende regels die voor de onderneming gelden: compliance. Hoe zorgt u dat uw bedrijf compliant wordt en blijft?

    Lees meer

    6 aandachtspunten bij een aandeelhoudersovereenkomst

    De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?

    Lees meer