Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55In de franchiserelatie speelt de franchisegever een centrale rol. Zo kan hij vaak bepalen hoe de winkel eruit ziet, welke producten er worden aangeboden en op welke plekken de winkels gevestigd zijn. Kan de franchisenemer de franchisegever aansprakelijk stellen voor de negatieve gevolgen van dit beleid voor zijn eigen onderneming? Hoe kan de franchisegever zijn aansprakelijkheid beperken?
De franchisegever zal zijn product – het merk, de franchise en de daarbij behorende knowhow – zoveel mogelijk proberen te beschermen. Hij heeft immers vaak jarenlang aan zijn formule gesleuteld, verscheidene testwinkels geopend, nieuwe producten ontworpen, handelsmerken vastgelegd en betaal- en distributiesystemen ontwikkeld. De gewenste bescherming kan hij onder meer bereiken door beperkingen en verplichtingen aan de franchisenemer op te leggen. Hoe meer de franchisegever de franchisenemer bindt en zijn beleid oplegt aan de franchisenemer, des te eerder zal de franchisegever aansprakelijk kunnen zijn voor schade die de franchisenemer lijdt. De franchisegever heeft namelijk door zijn langere ervaring en meerdere kennis de plicht voor de franchisenemer te zorgen. De franchisegever dient advies en bijstand te verlenen zodat de winkel een succes kan worden. Doet de franchisegever dit niet, dan zal de franchisenemer wellicht schade op de franchisegever kunnen verhalen.
De franchisenemer die stelt schade te hebben geleden zal zelf moeten bewijzen dat de franchisegever toerekenbaar tekort is geschoten in de uitvoering van de franchise. Daarnaast zal de franchisenemer de schade concreet moeten aantonen. Een franchisenemer die een herenkledingwinkel exploiteerde, vorderde schadevergoeding van de franchisegever. Ter onderbouwing hiervan bracht hij een groot aantal verwijten aan het adres van de franchisegever in het geding. Onder andere zou de franchisegever er niet in geslaagd zijn een succesvolle franchiseformule te ontwikkelen en onvoldoende begeleiding en steun hebben verleend. Ook zou hij fouten hebben gemaakt bij reclame- en promotieacties en onjuiste prognoses aan de winkel hebben verstrekt. Dit alles zou hebben geleid tot het mislukken van de onderneming. Het hof komt tot de conclusie dat de meeste verwijten niet goed zijn onderbouwd en wijst deze af. De franchisenemer heeft onvoldoende aangetoond dat er sprake was van wanbeleid aan de zijde van de franchisegever.
De relatie tussen franchisegever en -nemer wordt bovenal beheerst door de franchiseovereenkomst en de daaruit voortvloeiende wederzijdse verplichtingen. Deze overeenkomst zal in overeenstemming moeten zijn met nationale en Europese regelgeving. Voor de franchise spelen naast het algemeen verbintenissen-, huur- en ondernemingsrecht, ook de mededingingsregels een voorname rol. Franchising kan immers de concurrentie op de markten negatief beïnvloeden. Verboden is bijvoorbeeld het opleggen van een vast prijzensysteem, waardoor de franchisenemer niet bevoegd is zijn eigen prijzen te hanteren. Dit mag alleen in het geval er sprake is van een kortlopende actieperiode, zoals reclame. En ook dan alleen voor een beperkt gedeelte van het assortiment.
Richtlijnen voor goed beleid staan in de Europese Erecode inzake Franchise. Hoewel deze code geen status als wet heeft, kan de rechter hieruit afleiden wat van een redelijk denkende franchisegever verwacht mag worden. Handelt een franchisegever in overeenstemming met deze verplichtingen, dan is aansprakelijkheid nog niet uitgesloten. Er is echter wel een sterke indicatie dat de franchisegever zorgvuldig heeft gehandeld. Het wordt voor de franchisenemer dan lastiger om eventuele schade op de franchisegever te verhalen.
De franchisegever dient te voorkomen dat bij voorbaat onhaalbare verplichtingen op de franchisenemer komen te rusten. De franchisenemer mag niet door een onjuiste voorstelling van zaken worden overgehaald een overeenkomst te sluiten. De franchisegever moet instaan voor de juistheid van de gegevens die hij verstrekt, bijvoorbeeld prognoses omtrent de omzet en de kosten voor de franchisenemer. Dat wil echter niet zeggen dat de franchisenemer de schuld bij de franchisegever kan leggen wanneer de voorspelde resultaten uitblijven. Van de franchisenemer mag als ondernemer immers ook verwacht worden dat hij kritisch kijkt naar de gegevens die hem verstrekt worden en die voor zijn onderneming van belang zijn. Een claim maakt pas kans wanneer de franchisenemer kan aantonen dat de franchisegever wist dat de gegevens die hij verstrekte onjuist waren.
De franchisegever moet ook goed opletten wanneer hij tussentijds zijn beleid wijzigt, bijvoorbeeld door het openen van een webshop, waardoor hij klanten werft in de rayons van zijn franchisenemers. Het is belangrijk dat partijen hierover duidelijke afspraken maken die in overeenstemming zijn met o.a. de mededingingsregels.
De relatie tussen een franchisegever en -nemer is gecompliceerd. Enerzijds zal de franchisegever controle willen uitoefenen op de franchisenemer om zijn formule te beschermen, anderzijds wil de franchisegever niet aansprakelijk kunnen zijn voor het mislukken van de winkel van de franchisenemer. Teneinde aansprakelijkheid te voorkomen zal de franchisegever voor goede begeleiding van de franchisenemer moeten zorgen. De franchisenemer dient zich te realiseren dat ook hij een eigen bedrijf drijft, met eigen verantwoordelijkheden, en niet altijd kan terugvallen op de franchisegever. Tevens zal de franchise in overeenstemming moeten zijn met nationale en Europese regelgeving.
In onze advisering van ondernemers hebben wij ruime ervaring als het gaat over de wijze waarop u uw product of merk op de markt kunt brengen via franchise, licentie, distributie of agentuur en hoe u deze moet beschermen. Niet alleen beschikken wij over specialisten die u direct van adequate antwoorden op uw vragen kunnen voorzien, wij hebben ook de benodigde kennis over onder meer de retailsector.
Voor vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief kunt u contact opnemen met ons:
Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Dan moeten digitale producten en diensten ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn. Voor welke bedrijven, producten en diensten geldt de wet? Met welke beperkingen moet u rekening houden? Wat zijn de gevolgen als u niet aan de wet voldoet?
Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?
De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?
Nu de Belastingdienst weer de Wet DBA handhaaft, is deze vraag nog belangrijker geworden. In een recente uitspraak over Uber-chauffeurs heeft de Hoge Raad extra handvatten gegeven om te bepalen of iemand zzp’er is.
Een belangrijk onderdeel van de corporate governance is het naleven van de verschillende regels die voor de onderneming gelden: compliance. Hoe zorgt u dat uw bedrijf compliant wordt en blijft?
De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?
