Meedenken en meepraten: het initiatiefrecht van de ondernemingsraad

De besluitvorming binnen een onderneming kan op verschillende manieren door de ondernemingsraad worden beïnvloed. De bekende weg is door middel van het advies- en/of instemmingsrecht van de ondernemingsraad. Maar hoe kan de ondernemingsraad middels zijn initiatiefrecht de besluitvorming beïnvloeden?

Advies- en instemmingsrecht

Om het advies- en instemmingsrecht uit te kunnen oefenen, dient de ondernemingsraad een aanvraag daartoe van de ondernemer te ontvangen. Er zijn echter aangelegenheden van de onderneming waarover de ondernemingsraad geen advies- en/of instemmingsrecht toekomt. Een manier om dan toch de besluitvorming te kunnen beïnvloeden, is door middel van het initiatiefrecht (artikel 23 Wet op de ondernemingsraden, hierna: “WOR”).

Initiatiefrecht (artikel 23 WOR)

Een recht dat vaak wordt vergeten, is het initiatiefrecht van de ondernemingsraad. Het initiatiefrecht ziet op alle aangelegenheden die de onderneming en haar medewerkers betreffen. Ook onderwerpen waarover de ondernemingsraad geen advies- of instemmingsrecht toekomt, kunnen onder het initiatiefrecht vallen. Zo kan een initiatiefvoorstel onder andere zien op sociaal beleid, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, milieumaatregelen of antidiscriminatiebeleid.

Door middel van het initiatiefrecht kan de ondernemingsraad vroegtijdig op eigen initiatief meepraten over te nemen besluiten, standpunten kenbaar maken of zelfs eigen voorstellen aandragen. Daarmee wordt het mogelijk mee te praten over onderwerpen die voor de ondernemingsraad belangrijk zijn. Initiatiefvoorstellen kunnen zowel in als buiten een overlegvergadering worden gedaan:

• In een overlegvergadering (minimaal eenmaal per jaar) kunnen voorstellen mondeling worden gedaan, waarna overleg met de ondernemer volgt en de ondernemer een standpunt moet innemen;
• Buiten de overlegvergadering dient een voorstel schriftelijk en voorzien van een toelichting aan de ondernemer te worden voorgelegd. Het voorstel dient ten minste eenmaal te worden besproken in een overlegvergadering. Een overlegvergadering dient plaats te vinden binnen twee weken nadat daarom door een der partijen is verzocht. Na het overleg dient de ondernemer zo spoedig mogelijk schriftelijk en beargumenteerd aan de ondernemingsraad mee te delen of, en in hoeverre, hij overeenkomstig het voorstel zal besluiten. Deze procedure voor initiatiefvoorstellen buiten vergadering is vastgelegd in de WOR en is zodoende met waarborgen omkleed.

En dan?

Indien de ondernemer niet serieus ingaat op een initiatiefvoorstel van de ondernemingsraad, dan kan de ondernemingsraad zich tot de kantonrechter wenden (artikel 36 lid 2 WOR). De kantonrechter kan dan aan de ondernemer bevelen dit wel te doen. Als de ondernemer niet overeenkomstig het initiatiefvoorstel besluit, dan staat daartegen geen beroep in de zin van artikel 26 WOR open.

Conclusie

Doordat de ondernemer op de hoogte is van de standpunten van de ondernemingsraad, kan hij hiermee rekening houden tijdens het besluitvormingsproces. Op die manier kan het initiatiefrecht bijdragen aan een grotere mate van beïnvloeding van de besluitvorming door de ondernemingsraad. Ook kan het initiatiefrecht bijdragen aan een constructieve samenwerking tussen de ondernemingsraad en de ondernemer, doordat overleg plaatsvindt en standpunten kenbaar worden gemaakt. Kortom, hoewel het initiatiefrecht vaak wordt vergeten, is het een nuttig instrument waar de ondernemingsraad (vaker) gebruik van zou moeten maken.

Advocaat ondernemingsraad

Heeft u vragen naar aanleiding van het bovenstaande? Neem dan gerust contact met ons op