Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Vanaf 1 juni 2022 gelden nieuwe regels voor distributieovereenkomsten. De belangrijkste wijzigingen bespreken wij hieronder.
Afspraken tussen ondernemingen die de concurrentie (de mededinging) beperken zijn verboden: het kartelverbod. Het verbod geldt ook voor producenten/leveranciers die afspraken willen maken met hun distributeurs. Door het kartelverbod mag in distributieovereenkomsten dus niet zomaar alles worden afgesproken. Een bekend voorbeeld van een verboden afspraak in een distributieovereenkomst is het opleggen van een vaste wederverkoopprijs. De wederverkoopprijs is de prijs waarvoor de distributeur de producten of diensten doorverkoopt aan zijn afnemers.
Sommige afspraken zijn vrijgesteld van het kartelverbod, omdat de positieve effecten daarvan groter zijn dan de (mededingingsrechtelijke) negatieve effecten. Deze vrijstellingen waren voorheen opgenomen in de Vertical Block Exemption Regulation (VBER). Maar op 1 juni 2022 is de herziene VBER in werking getreden. De herziene VBER bevat een aantal nieuwe regels voor leveranciers en distributeurs. De vier belangrijkste veranderingen bespreken wij hieronder:
Van duale distributie is sprake als de leverancier zijn goederen of diensten verkoopt via onafhankelijke distributeurs, maar daarnaast ook zelf op detailhandelsniveau actief is. Door de groei van online verkopen (webshops) is het fenomeen van duale distributie sterk toegenomen.
In geval van duale distributie concurreert de leverancier op detailhandelsniveau direct met de onafhankelijke distributeurs. Een distributieovereenkomst die is gesloten met een leverancier die duaal distribueert kan mededingingsrechtelijke bezwaren met zich mee brengen. Dit speelt met name op het gebied van uitwisseling van concurrentiegevoelige informatie tussen de leverancier en de onafhankelijke distributeurs. Immers, door informatie-uitwisseling kunnen de leverancier die ook actief is op detailhandelsniveau en de distributeur samen een “blok” vormen om het marktgedrag te sturen. Op deze manier kunnen zij de mededinging op detailhandelsniveau beperken.
In de herziene VBER zijn de regels voor duale distributie aangescherpt. Duale distributie blijft toegestaan wanneer het gezamenlijke marktaandeel van partijen op de retailmarkt maximaal 10% is. Informatie-uitwisseling tussen de leverancier en de distributeur blijft dan vrijgesteld van het kartelverbod. Is het marktaandeel meer dan 10% maar minder dan 30%, dan is duale distributie nog steeds toegestaan. Wel gelden er in dit geval strengere regels voor zover er informatie tussen partijen wordt uitgewisseld: de informatie-uitwisseling is alleen vrijgesteld van het kartelverbod als deze rechtstreeks verband houdt met de uitvoering van de distributieovereenkomst en noodzakelijk is om de productie en distributie van producten te verbeteren.
Er komt meer ruimte voor leveranciers om aan distributeurs een hoger tarief te rekenen voor producten die online verkocht zullen worden dan het tarief dat geldt voor producten bestemd voor offline verkoop (dual pricing). Maar het prijsverschil moet wel terug te leiden zijn tot een verschil in de kosten die per verkoopkanaal worden gemaakt. Bovendien mag het prijsverschil niet tot doel hebben om internetverkoop door de distributeur te beperken.
De herziene VBER verbiedt alle afspraken in distributieovereenkomsten die een verbod op internetverkoop ten doel hebben. Ook elke beperking die ertoe leidt dat afnemers feitelijk het internet niet (effectief) kunnen gebruiken om hun producten of diensten online te verkopen, is verboden. Sommige beperkingen van internetverkoop zijn nog wel toegestaan. Zo mag een leverancier zijn distributeurs verbieden om via online marktplaatsen te verkopen en mag hij eisen dat de distributeurs die online willen verkopen daarnaast óók een fysieke winkel of werkplaats voor de verkoop van de producten in kwestie te hebben.
De herziene VBER biedt meer flexibiliteit bij exclusieve distributiestelsels: leveranciers kunnen nu maximaal vijf afnemers voor één klantengroep of één gebied aanwijzen. Daarnaast maakt de herziene VBER het makkelijker om verschillende distributiestelsels (open, exclusief of selectief) naast elkaar te hanteren. Zo kan het de distributeur (en zijn klanten) worden verboden actief te verkopen in gebieden waar de leverancier een exclusief stelsel toepast. Daarnaast kan het de distributeur (en zijn klanten) worden verboden actief én passief te verkopen aan niet-erkende distributeurs in gebieden waar de leverancier een selectief systeem toepast. Hierdoor zijn leveranciers beter in staat gesloten distributienetwerken op te zetten.
Distributieovereenkomsten die op 31 mei 2022 van kracht waren (en daarna doorlopen) kunnen door de nieuwe regels bepalingen bevatten die niet in lijn zijn met de herziene VBER. Geen zorgen: die overeenkomsten zijn nog tot 31 mei 2023 vrijgesteld van het kartelverbod. Wel is het belangrijk om tijdig te laten checken of uw distributieovereenkomsten in lijn zijn met de herziene VBER.
Hebt u vragen over de herziene VBER? Of hebt u hulp nodig bij het inrichten van uw distributieovereenkomsten in lijn met het mededingingsrecht?
Wij helpen u graag.
Neem contact met ons op:
Waar moet u op letten als u de huurprijs van uw bedrijfsruimte wilt wijzigen? Wanneer mag u zelf de prijs aanpassen? En in welke gevallen moet u naar de rechter stappen?
Een duurovereenkomst kan in principe altijd worden opgezegd, ook als daarover geen afspraken zijn gemaakt. Maar dat kan niet zomaar. Waar moet u rekening mee houden bij de opzegging? En hoe zit het als u af wilt wijken van de gemaakte afspraken over opzegging van de overeenkomst?
Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Dan moeten digitale producten en diensten ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn. Voor welke bedrijven, producten en diensten geldt de wet? Met welke beperkingen moet u rekening houden? Wat zijn de gevolgen als u niet aan de wet voldoet?
Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?
De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?
Nu de Belastingdienst weer de Wet DBA handhaaft, is deze vraag nog belangrijker geworden. In een recente uitspraak over Uber-chauffeurs heeft de Hoge Raad extra handvatten gegeven om te bepalen of iemand zzp’er is.
