Het auteursrecht komt toe aan degene die het werk heeft gecreëerd. Als het werk in loondienst of in opdracht is vervaardigd, dan komt het auteursrecht toe aan de werkgever of opdrachtgever en niet aan de oorspronkelijke maker, tenzij hierover andere afspraken zijn gemaakt. Discussie over auteursrecht kunt u voorkomen door in een contract duidelijk vast te leggen aan wie het auteursrecht toekomt.
De auteursrechthebbende heeft het uitsluitende recht om zijn of haar werk openbaar te maken en te verveelvoudigen, bijvoorbeeld voor de verkoop ervan. Het is dus belangrijk om te weten wie het auteursrecht op een werk heeft.
Het uitgangspunt in het auteursrecht is dat de maker van een werk het auteursrecht daarop verkrijgt. Er is sprake van een werk in de zin van het auteursrecht als het gaat om letterkunde, wetenschap of kunst. Ook industriële ontwerpen en computerprogramma’s en het voorbereidend materiaal kunnen hieronder vallen.
De uitvoerder die op basis van het ontwerp van de maker een product maakt heeft geen auteursrecht. Deze is ook geen (mede)maker, want hij heeft immers geen invloed gehad op het bedenken van het werk en het nemen van de beslissingen ten aanzien van het ontwerp.
Hoe zit het als de werknemer of opdrachtnemer (indirect) op kosten van de werkgever of opdrachtgever een werk maakt? Ligt het auteursrecht dan nog steeds bij de maker? Nee, in dat geval bestaan er uitzonderingen in het auteursrecht. De maker creëert het werk wel, maar geniet geen auteursrechtelijke bescherming. Er zijn drie categorieën:
Bij de hierboven genoemde uitzonderingen hoeft het auteursrecht niet te worden overgedragen aan de werkgever of opdrachtgever, deze heeft automatisch het auteursrecht.
Gedurende het dienstverband heeft de werkgever de mogelijkheid om de werknemer opdracht te geven tot het maken van een origineel werk, zoals het schrijven van software. In dat geval geldt de werkgever als de maker van het werk. Het maakt hierbij niet uit of het werk is gemaakt door één werknemer of door meerdere, zoals bij het schrijven van computerprogramma’s vaak het geval zal zijn. Aan werkgeversauteursrecht zijn twee voorwaarden verbonden:
De achterliggende gedachte van het werkgeversauteursrecht is dat door het betalen van loon al een vergoeding wordt gegeven voor het creatieve werk dat is geleverd. Dit is niet het geval als er een creatieve opdracht wordt gegeven en uitgevoerd die niet tot de taak van de werknemer behoort zoals omschreven in de arbeidsovereenkomst. Dan is daar bij het vaststellen van het loon geen rekening mee gehouden en is de oorspronkelijke maker wel auteursrechthebbende.
Deze regeling geldt alleen op het terrein van industriële vormgeving: het ontwikkelen van producten die industrieel in massa- of serieproductie worden vervaardigd. Dit wordt ook wel de freelanceregeling genoemd, omdat er geen arbeidsrelatie wordt vereist.
De regel die hier geldt is dat het auteursrecht van tekeningen of modellen die op bestelling zijn ontworpen, toekomt aan degene die de bestelling heeft gedaan. De opdrachtgever wordt dus aangemerkt als ‘ontwerper’, tenzij partijen anders zijn overeengekomen.
Bij deze categorie gaat het om een rechtspersoon of vennootschap die een werk openbaar maakt zonder daarbij de naam van de maker te vermelden. Dan gaat het bijvoorbeeld om een boek of een stoel die op naam van het bedrijf worden gezet. Als de opdracht van de freelancer niet valt onder opdrachtgeversauteursrecht, kan het onder deze regeling vallen. De regel luidt: tenzij wordt bewezen dat het werk onrechtmatig is openbaar gemaakt, wordt de rechtspersoon of vennootschap aangemerkt als maker en geniet deze de auteursrechtelijke bescherming.
Een indicatie dat het auteursrecht niet aan de rechtspersoon toekomt, kan bijvoorbeeld een aangebrachte signatuur van de ‘echte’ maker op het werk zijn die niet overeenkomt met het logo van de rechtspersoon.
Wilt u weten of u auteursrechthebbende bent? Wilt u dat Russell een beding opstelt over werkgeversauteursrecht of opdrachtgeversauteursrecht? Neem dan contact op met ons:
Menig bedrijf of platform maakt gebruik van de “vrije” afbeeldingen op Wikipedia. Vrije afbeeldingen en toch komt er opeens een hoge rekening wegens inbreuk op auteursrechten. Hoe voorkomt u dit?
Wat is het belang van een geheimhoudingsbeding in een arbeids- of beëindigingsovereenkomst en hoe kan de werkgever dit handhaven?
Een duurovereenkomst kan in principe altijd worden opgezegd, ook als daarover geen afspraken zijn gemaakt. Maar dat kan niet zomaar. Waar moet u rekening mee houden bij de opzegging? En hoe zit het als u af wilt wijken van de gemaakte afspraken over opzegging van de overeenkomst?
Met een nieuwe wet wil de regering de rechtspositie van flexwerkers verbeteren. Wat betekent het voor werkgevers en flexwerkers wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen? Met welke nieuwe regels moet u rekening houden?
De hoogte van het wettelijk minimumuurloon verandert ieder half jaar. Wat zijn de nieuwe bedragen per 1 juli 2025?
Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Dan moeten digitale producten en diensten ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn. Voor welke bedrijven, producten en diensten geldt de wet? Met welke beperkingen moet u rekening houden? Wat zijn de gevolgen als u niet aan de wet voldoet?
