Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Paul Russell

senior partner

Paul is een zeer ervaren, creatief en vasthoudend procesadvocaat

paul.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Wanneer wordt een verzamelaar kunsthandelaar?

Publicatiedatum 24 juni 2019

Wanneer een verzamelaar als kunsthandelaar wordt beschouwd, verliest deze de bescherming die hij als consument heeft. Het betekent ook dat als hij verkoopt aan een consument, de koper juist wel een beroep kan doen op deze bescherming. Een verzamelaar die ook kunstwerken verkoopt, moet dan ook oppassen dat hij zich niet als kunsthandelaar presenteert, zeker wanneer hij voor anderen gaat handelen.

polospeler tang - weblijst

Om te beoordelen of iemand als kunsthandelaar of als particuliere verzamelaar verkoopt wordt onder meer gekeken naar:

  • Treedt iemand op namens anderen of voor zichzelf?
  • Hoe vaak verkoopt iemand kunstwerken? Is dat incidenteel of structureel?
  • Wordt er winst gemaakt en is dat het doel?
  • Hoe presenteert iemand zich tijdens de verkoop/koop?

Wanneer een verzamelaar als handelaar wordt beschouwd, verliest deze de bescherming die hij als consument heeft. Het betekent ook dat als hij verkoopt aan een consument, de koper juist wel een beroep kan doen op deze bescherming.

Twee polospelers

Dit alles wordt duidelijk uit een recent vonnis van de rechtbank Midden-Nederland. Wat speelde er in deze zaak? Partijen sloten mondeling een overeenkomst voor de verkoop van twee beeldjes van polospelers uit de Tang-dynastie voor een bedrag van € 250.000,-. 16 dagen later meldde de koper toch van de koop af te zien. De verkoper ging hier niet mee akkoord. Onder andere meldde hij dat hij al verplichtingen was aangegaan met de tussenpersoon in Hongkong die namens de eigenaar de beeldjes probeerde te verkopen. Daarom kon hij de verkoop nu niet meer terugdraaien. Omdat hij dringend geld nodig had, kon hij niet zelf het bedrag voorschieten en op zoek gaan naar een andere koper. De koper weigerde echter de koopsom te betalen en de beelden af te nemen.

Consument of handelaar?

De verkoper bracht nu de zaak voor de rechter en eiste dat alsnog de koopovereenkomst zou worden uitgevoerd. De koper verdedigde zich met de stelling dat hij de koopovereenkomst volgens het consumentenrecht had ontbonden. De eerste vraag die de rechtbank moest beantwoorden was dan ook: is het consumentenrecht van toepassing? Is de verkoper een professionele handelaar?

De verkoper stelde dat hij een verzamelaar was die incidenteel een kunstwerk verkocht. Hij deed dit ook als privépersoon, duidelijk gescheiden van zijn bedrijfsrekeningen. Dat was de rechtbank niet met hem eens. In deze zaak verkocht hij twee kunstwerken die hij niet in eigendom had. Hij schreef zelf ook over het in consignatie hebben van de beeldjes. Bovendien bleek dat hij geregeld kunstwerken verkocht. Hij verdiende hier ook aan. En al was dit niet zijn hoofdberoep, het was duidelijk meer dan alleen maar een hobby. Ook een nevenactiviteit kan beroepsmatig worden uitgeoefend. De verkoper presenteerde zich ten slotte uitdrukkelijk als iemand met jarenlange connecties in de kunsthandel.

Bedenktijd voor consument

Het consumentenrecht was daarom van toepassing en daarmee de wettelijke bedenktermijn van 14 dagen bij het sluiten van een koopovereenkomst. Omdat verzamelaar dacht geen handelaar te zijn is de consument-koper niet gewezen op de bedenktermijn, die daardoor automatisch verlengd werd met maximaal een jaar. De koop was daarom ook na 16 dagen nog rechtsgeldig ontbonden.

Meer informatie

Verkoopt u wel eens een kunstwerk uit uw collectie of koopt u kunst van een verzamelaar en wilt u weten wat uw rechten zijn? Of heeft u andere vragen over het kopen en verkopen van kunst? Neem dan contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Erfgoedwet: Wat betekent het advies van de Commissie-Pechtold voor onder andere verzamelaars, kunsthandelaren en stichtingen?

    De Adviescommissie Bescherming Cultuurgoederen (in de wandelgangen: de Commissie-Pechtold) heeft 30 september 2019 haar advies gepresenteerd aan de Minister van Cultuur. Welke gevolgen heeft dit voor onder meer de kunsthandel, verzamelaars en stichtingen?

    Lees meer

    Uitlenen van kunst: voor- en nadelen

    Bedrijfscollecties, maar ook particulieren en musea onderling lenen kunst uit. Hieraan zitten voor beide partijen voordelen, maar er zijn ook risico’s verbonden aan het uitlenen van kunstvoorwerpen.

    Lees meer

    Contracten: survival clauses

    Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?

    Lees meer

    Verschillen tussen de franchise- en de distributieovereenkomst

    De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?

    Lees meer

    Erfgoedwet: beschermde cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Maar eerst: wat zijn de regels voor de uitvoer van beschermde cultuurgoederen op dit moment?

    Lees meer

    Erfgoedwet: nieuwe regels voor bescherming cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Lost dit de problemen van eigenaren op?

    Lees meer