Paul is een zeer ervaren, creatief en vasthoudend procesadvocaat
paul.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Wanneer is het volgrecht verschuldigd? Wie kan zich beroepen op het volgrecht? Wie moet betalen? En welk bedrag moet er worden afgedragen?
Pas enkele jaren nadat een kunstenaar zijn werk besluit te verkopen, stijgt het sterk in waarde. Dit terwijl hij hiervoor zelf maar een klein prijsje kon vangen. De Europese wetgever vond dit niet redelijk en heeft daarom het volgrecht (droit de suite) ingevoerd. Waar de kunstenaar eerst slechts profiteerde van de eerste verkoop van zijn kunstwerk, heeft hij nu op grond van het volgrecht bij iedere doorverkoop van zijn werk recht op een percentage van de verkoopprijs.
Wanneer is het volgrecht verschuldigd? Wie kan zich beroepen op het volgrecht? Wie moet betalen? En welk bedrag moet er worden afgedragen?
Niet voor alle kunstwerken geldt dat bij de verkoop hiervan een deel van de verkoopprijs moet worden afgestaan aan de kunstenaar. Het volgrecht is alleen verschuldigd als aan de volgende voorwaarden is voldaan:
De kunstenaar is zelf verantwoordelijk voor de inning van het volgrecht. Dat moet hij doen binnen vijf jaar nadat zijn werk is verkocht. Omdat het moeilijk is om alle kunstverkopen zelf in de gaten te houden, hebben veel kunstenaars de inning van het volgrecht in Nederland uitbesteed aan de stichting Pictoright. Kunsthandelaren en veilinghuizen zijn in principe verplicht om op verzoek van Pictoright op te geven welke volgrechtplichtige transacties zij hebben gedaan. Pictoright en de kunstenaar kunnen informatie opvragen die tot vijf jaar terug gaat.
Alleen de maker van het originele kunstwerk kan aanspraak maken op het volgrecht. Hij kan dit recht niet overdragen aan iemand anders. Wanneer de kunstenaar overlijdt, gaat het recht over op zijn erfgenamen. Zeventig jaar na het overlijden eindigt het volgrecht.
Niet alle kunstenaars hebben recht op volgrecht. Alleen onderdanen van EER-landen, onderdanen van landen die ook een volgrechtregeling voor onderdanen van EER-landen hebben en kunstenaars die hun gebruikelijke woonplaats in Nederland hebben kunnen aanspraak maken op het volgrecht.
De bij de verkoop betrokken professionele kunsthandelaar moet altijd het volgrecht afdragen, ook als er meerdere kunsthandelaren betrokken zijn. Bij de verkoop op een veiling moet bijvoorbeeld zowel het veilinghuis als de verkopende handelaar de volledige vergoeding betalen.
De vergoeding wordt berekend als percentage van de verkoopprijs, volgens onderstaande staffel:
| Deel van de verkoopprijs (excl. BTW) | Percentage volgrecht |
| t/m EUR 50.000,- | 4 % |
| EUR 50.000,01 t/m EUR 200.000,- | 3 % |
| EUR 200.000,01 t/m EUR 350.000,- | 1 % |
| EUR 350.000,01 t/m EUR 500.000,- | 0,5 % |
| Meer dan EUR 500.000,- | 0,25 % |
De vergoeding bedraagt maximaal € 12.500,-.
Het is mogelijk om het volgrecht afzonderlijk door te berekenen aan de koper of verkoper of dit op te nemen in de bemiddelingskosten of courtage. Als de kunsthandelaar dit niet afspreekt, moet de kunsthandelaar het volgrecht uit eigen zak betalen.
Wilt u meer weten over het volgrecht? Wilt u weten waar u nog meer rekening mee dient te houden bij de (door)verkoop van kunstwerken? Of heeft u andere vragen met betrekking tot kunst en recht? Neem dan contact op met Russell Advocaten:
Een duurovereenkomst kan in principe altijd worden opgezegd, ook als daarover geen afspraken zijn gemaakt. Maar dat kan niet zomaar. Waar moet u rekening mee houden bij de opzegging? En hoe zit het als u af wilt wijken van de gemaakte afspraken over opzegging van de overeenkomst?
Een nieuwe verordening van de EU verplicht vanaf 28 juni 2025 iedereen die cultuurgoederen in de EU wil invoeren om over een invoervergunning te beschikken of een importeursverklaring in te dienen. Wanneer is welk document nodig? En wat zijn de gevolgen hiervan voor kunsthandelaren, galeries, veilinghuizen en verzamelaars, zowel binnen als buiten de EU?
Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?
De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?
De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Maar eerst: wat zijn de regels voor de uitvoer van beschermde cultuurgoederen op dit moment?
De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Lost dit de problemen van eigenaren op?
