Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Tegenstrijdig belang bestuurder

Publicatiedatum 27 juli 2018

Wanneer een bestuurder een belangenverstrengeling heeft bij een bestuurlijke beraadslaging of besluitvorming, spreken we van een tegenstrijdig belang. Een bestuurder dient zich in een dergelijke situatie te onthouden van enige inmenging in de besluitvorming. Zo wordt aansprakelijkheid voorkomen en blijft het bestuursbesluit rechtsgeldig.

tegenstrijdig belang

Een bestuurder hoort zich te richten naar het belang van de vennootschap en de aan haar verbonden onderneming. Het kan echter voorkomen dat een bestuurder ook een persoonlijk belang heeft bij besluiten van de vennootschap. Een bestuurder moet dan afstand nemen van het besluitvormingsproces. Wanneer spreekt men van een tegenstrijdig belang? En wat moet een bestuurder in die situatie doen?

Een tegenstrijdig belang

Een persoonlijk belang van een bestuurder kan 3 verschillende vormen aannemen:

  1. Persoonlijk verenigbaar belang: het persoonlijk belang en het belang van de vennootschap zijn verenigbaar. Een persoonlijk belang hebben bij een bepaald besluit hoeft dus niet direct problemen op te leveren.
  2. Belangenverstrengeling: indien een bestuurder een belang heeft dat niet parallel loopt aan het belang van de vennootschap. Het begrip belangenverstrengeling is een algemeen en overkoepelend begrip. Hieronder valt ook het wettelijke begrip “tegenstrijdig belang”. Een belangenverstrengeling moet zo veel mogelijk worden vermeden. Een voorbeeld van belangenverstrengeling is het zelf benutten van corporate opportunities, terwijl deze toebehoren aan de vennootschap. Ook een schenking doen aan familieleden valt hieronder.
  3. Tegenstrijdig belang: een belangenverstrengeling bij een bestuurlijke beraadslaging of besluitvorming. Het tegenstrijdig belang is een specifieke, wettelijke vorm van een belangenverstrengeling. Bijvoorbeeld wanneer het bestuur besluit tot het aangaan van een transactie met een vennootschap waar een van de bestuurders grootaandeelhouder van is.

Wat te doen bij een tegenstrijdig belang?

Een bestuurder met een tegenstrijdig belang moet zijn medebestuurders hiervan op de hoogte stellen. Hij behoort zich vervolgens te onthouden van enige inmenging in het besluitvormingsproces. Het kan ook voorkomen dat het gehele bestuur een tegenstrijdig belang heeft. Dan kan het bestuur het besluit niet nemen. In een dergelijk geval neemt de Raad van Commissarissen (RvC) het besluit. Is er geen RvC ingesteld of heeft de RvC ook een tegenstrijdig belang? Dan neemt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) het besluit.

De statuten kennen doorgaans een afwijkende regeling voor de besluitvorming bij een tegenstrijdig belang. Zo kan er bijvoorbeeld worden bepaald dat een bestuurder met een tegenstrijdig belang alsnog bij de besluitvorming mag worden betrokken. Dit kunt u ook bij bestuursreglement regelen.

Gevolgen besluit met tegenstrijdig belang

Heeft het bestuur toch een besluit genomen ondanks een tegenstrijdig belang van een van de bestuurders? Dan kan dit verschillende gevolgen hebben:

  • Het uitgangspunt is dat het besluit kan worden vernietigd op verzoek van een medebestuurder of een andere belanghebbende bij dat besluit. Dit betekent dat het besluit geldig is tot het moment waarop de rechter het besluit vernietigt.
  • Het besluit kan ook nietig worden verklaard. Dit houdt in dat het besluit wordt geacht nooit te zijn genomen. Deze nietigheidsverklaring is alleen aan de orde indien het besluit door het verkeerde orgaan is genomen. Bijvoorbeeld wanneer de RvC het besluit nam, terwijl de AVA dat behoorde te doen. Of wanneer het besluit door een vervangend orgaan is genomen, terwijl het besluit ondanks een tegenstrijdig belang genomen had moeten worden door het bestuur. Ook een besluit met externe werking kan nietig worden verklaard. Bijvoorbeeld een besluit tot uitgifte van aandelen. Voor degene die de aandelen heeft gekocht, kan de nietigheidsverklaring ongewenste gevolgen hebben. Indien de derde kan aantonen dat hij niet afwist of behoorde af te weten van het tegenstrijdig belang, kan het besluit in stand blijven.

Bovendien kan het negeren van een tegenstrijdig belang ook tot bestuurdersaansprakelijkheid leiden. Hierbij zijn onder meer van belang:

  • Heeft de bestuurder zijn medebestuurders geïnformeerd.
  • Heeft hij zijn tegenstrijdig belang betrokken in de besluitvorming.
  • Zou een ander besluit zijn genomen, indien de bestuurder zich netjes had onthouden van de besluitvorming.

Ons advies

Raadpleeg de statuten indien u twijfelt over een tegenstrijdig belang. U doet er goed aan om zo nodig het tegenstrijdig belang te melden aan uw medebestuurders en afstand te nemen van het besluitvormingsproces. Op deze manier voorkomt u aantasting van de geldigheid van het besluit en eventuele bestuurdersaansprakelijkheid.

Meer informatie

Wilt u meer weten over het tegenstrijdig belang en de positie van een bestuurder? Of heeft u andere vragen met betrekking tot het ondernemingsrecht? Neem dan contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Aansprakelijkheid bestuurders

    Wanneer kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld? Wat kan een bestuurder doen om te voorkomen dat hij persoonlijk aansprakelijk is?

    Lees meer

    Statutair bestuurder of titulair bestuurder?

    Functiebenamingen als algemeen directeur, CEO, bestuurder en gevolmachtigde directeur komen veel voor. Juridisch gezien zijn er maar twee functies te onderscheiden. Wat zijn de verschillen en wie mag wat? En wat zijn de gevolgen bij ontslag van een bestuurder?

    Lees meer

    Statutair bestuurder: the good, the bad and the other leaver

    Bij vertrek van een statutair bestuurder/aandeelhouder moet ook een eventuele participatie in de onderneming worden afgewikkeld. Dan kan discussie ontstaan over de waarde van deze participatie, afhankelijk van de vraag of de bestuurder geldt als good leaver of bad leaver. Waar moeten bedrijven en bestuurders op letten bij de uitleg van een leaverregeling?

    Lees meer

    Enqueterecht: Wat is de enqueteprocedure?

    Binnen een onderneming ontstaan met regelmaat geschillen tussen aandeelhouders en/of bestuurders. Dit kan zorgen voor situaties die de vennootschap in gevaar brengen. Om zulke problemen op te lossen is in Nederland de enquêteprocedure in het leven geroepen. Wat houdt deze procedure in?

    Lees meer

    Turboliquidatie

    Turboliquidatie is een snelle manier om een rechtspersoon te beëindigen. Van de regeling werd echter ook misbruik gemaakt, waardoor schuldeisers werden benadeeld. Een nieuwe wet moet dit voorkomen. Aan welke eisen dient een turboliquidatie voortaan te voldoen? En welke mogelijkheden hebben schuldeisers om hun vorderingen te innen?

    Lees meer

    Hidden Gems: Treasured artwork adds to allure of Netherlands

    In his interview on “Hidden Gems – Treasured artwork adds to allure of Netherlands”, Reinier Russell talks about how artworks still reflect the spirit of the Golden Age and where they can be found.

    Lees meer