Paul Russell

senior partner

Paul is een zeer ervaren, creatief en vasthoudend procesadvocaat

paul.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Kunsthandelaar afgerekend op onjuiste mededelingen van het internet-veilinghuis over de provenance van een valse sculptuur

Publicatiedatum 28 oktober 2015

Hoe voorkomt u als verkoper van kunstwerken aansprakelijkheid wanneer iemand die namens u handelt onjuiste mededelingen over een kunstwerk doet?

kunsthandel

Mededelingen verkoper

In een zaak waar het hof in Arnhem recentelijk over heeft beslist, had een kunsthandelaar aan een veilinghuis opdracht gegeven 71 kunstobjecten, waaronder een sculptuur van de Franse kunstenaar Edgar Degas, te veilen. Tijdens de veiling werd de sculptuur van Degas niet verkocht. Na de veiling meldde zich echter een particuliere kunstverzamelaar – volgens eigen zeggen een groot liefhebber van het werk van Degas – die de sculptuur alsnog kocht. De koper vroeg aan het veilinghuis of er ten aanzien van de sculptuur van Degas “provenance” beschikbaar was. Hierop antwoordde het veilinghuis bevestigend en het gaf aan dat de provenance later aan de koper zou worden overhandigd. De bedoelde provenance wordt echter nooit verstrekt aan de koper en de sculptuur blijkt een vervalsing te zijn.

De rechter beslist dat de inbrenger van de veiling, de verkopende kunsthandelaar, de volledige koopprijs aan de koper moet terugbetalen. De koper mocht er volgens de rechter van uitgaan dat hij een échte Degas kocht. De mededeling van het veilinghuis dat er toereikende provenance beschikbaar was, moet namelijk worden gezien als een mededeling van de verkopende kunsthandelaar zelf. Het veilinghuis treedt in deze situatie namelijk op als vertegenwoordiger van die kunsthandelaar. Het feit dat de verkopende kunsthandelaar aan het veilinghuis heeft medegedeeld dat er géén (voldoende) herkomst- en authenticiteitsinformatie beschikbaar was maakt dat niet anders.

De rechter rekent de kunsthandelaar dus af op de mededelingen die het veilinghuis aan de koper doet. Zelfs als deze mededelingen onterecht zijn en juist tegengesteld zijn aan de informatie die de verkopende kunsthandelaar heeft verstrekt aan het veilinghuis. Meer over de gevaren en te treffen voorzorgsmaatregelen in verband met vertegenwoordiging en volmacht vindt u hier.

Eigen verantwoordelijkheid koper

Uit dezelfde uitspraak van het hof blijkt dat – naast de verkopende kunsthandelaar – ook de koper van kunst zelf verantwoordelijkheid draagt voor zijn aankoop. Dezelfde particuliere kunstverzamelaar had bij hetzelfde veilinghuis namelijk nog een sculptuur gekocht. Volgens de veilingcatalogus was deze toegeschreven aan de Zweedse kunstenaar Anders Zorn. Ook deze sculptuur bleek later een vervalsing.

De kunstverzamelaar had ten aanzien van de Zorn echter niet om provenance gevraagd toen hij de sculptuur kocht. De rechter beslist daarom dat de kunstverzamelaar niet zonder meer mocht verwachten dat deze sculptuur een authentiek werk van de genoemde kunstenaar was. De kunsthandelaar hoeft de koopprijs van deze vervalste sculptuur niet aan de koper terug te betalen.

Acties

  • Controleer bij aankoop van een kunstwerk of een provenance beschikbaar is.
  • Geef duidelijke instructies indien iemand namens u een kunstwerk verkoopt.

Meer informatie

Wilt u meer weten over het kopen en verkopen van kunstwerken of heeft u vragen over kunst en het recht betreffende bijvoorbeeld onjuiste toeschrijving, veilingkoop of koop in consignatie, dan kunt u contact opnemen met:
mr. Paul W.L. Russell (paul.russell@russell.nl).

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Hoe zegt u een duurovereenkomst op?

    Een duurovereenkomst kan in principe altijd worden opgezegd, ook als daarover geen afspraken zijn gemaakt. Maar dat kan niet zomaar. Waar moet u rekening mee houden bij de opzegging? En hoe zit het als u af wilt wijken van de gemaakte afspraken over opzegging van de overeenkomst?

    Lees meer

    Invoer kunst van buiten de EU wordt moeilijker

    Een nieuwe verordening van de EU verplicht vanaf 28 juni 2025 iedereen die cultuurgoederen in de EU wil invoeren om over een invoervergunning te beschikken of een importeursverklaring in te dienen. Wanneer is welk document nodig? En wat zijn de gevolgen hiervan voor kunsthandelaren, galeries, veilinghuizen en verzamelaars, zowel binnen als buiten de EU?

    Lees meer

    Contracten: survival clauses

    Als een contract is beëindigd, kunnen er nog steeds verplichtingen zijn die u wilt dat je contractpartner nakomt, zoals garanties of vertrouwelijkheid. U kunt dit regelen door middel van “survival clauses”, bepalingen die het einde van het contract overleven. Waar moet u op letten bij het opnemen van dergelijke clausules?

    Lees meer

    Verschillen tussen de franchise- en de distributieovereenkomst

    De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?

    Lees meer

    Erfgoedwet: beschermde cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Maar eerst: wat zijn de regels voor de uitvoer van beschermde cultuurgoederen op dit moment?

    Lees meer

    Erfgoedwet: nieuwe regels voor bescherming cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Lost dit de problemen van eigenaren op?

    Lees meer