Jan Dop

partner

Jan is advocaat arbeidsrecht en ondernemingsrecht

jan.dop@russell.nl
+31 20 301 55 55

Ambtenaar wordt werknemer. Wat verandert er?

Publicatiedatum 11 september 2020

Door de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) worden ambtenaren per 1 januari 2020 werknemer. Ze krijgen een arbeidsovereenkomst in plaats van een aanstelling en het gewone arbeidsrecht wordt op hen van toepassing. Rechtszaken zullen voortaan worden behandeld door de civiele rechter in plaats van door de bestuursrechter. Aan de arbeidsvoorwaarden verandert niets en ook de integriteitseisen blijven gelijk.

rutte-iii - social media

Door de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) worden ambtenaren per 1 januari 2020 werknemer. Ze krijgen een arbeidsovereenkomst in plaats van een aanstelling en het gewone arbeidsrecht wordt op hen van toepassing. Rechtszaken zullen voortaan worden behandeld door de civiele rechter in plaats van door de bestuursrechter. Aan de arbeidsvoorwaarden verandert niets en ook de integriteitseisen blijven gelijk.

Wie vallen onder de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren?

De Wnra is van toepassing op alle ambtenaren, met uitzondering van het leger en de politie. Andere uitzonderingen zijn ambtenaren die geen ondergeschikte zijn:

  • politieke ambtsdragers: bijvoorbeeld ministers, staatssecretarissen, commissarissen van de koning, gedeputeerden, burgemeesters en wethouders;
  • leden van de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Nationale ombudsman;
  • leden van adviescolleges en zelfstandige bestuursorganen;
  • de rechterlijke macht: rechters, officieren van justitie en procureurs-generaal;
  • notarissen en gerechtsdeurwaarders.

Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de rechtspositie van ambtenaren?

Ambtenaren krijgen een arbeidsovereenkomsten in plaats van een aanstelling. De overgang vindt op 1 januari 2020 van rechtswege plaats. De werknemers krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als in de aanstelling. De arbeidsvoorwaarden kunnen in komende cao’s wel gewijzigd worden, maar dat heeft dus niets te maken met de nieuwe wet.

De rechtspositieregeling voor ambtenaren wordt vervangen door een cao. Dat betekent dat de afspraken uit het arbeidsvoorwaardenoverleg niet meer hoeven te worden omgezet naar een aparte regeling. Zij kunnen worden opgenomen in een cao, die deel uitmaakt van de individuele arbeidsovereenkomst. Door de regeling via de cao krijgt de overheid als werkgever ook meer onderhandelingsvrijheid. Voor een rechtspositieregeling was instemming van de meerderheid van de vakbonden vereist, terwijl bij de cao het voldoende is als de vakbonden representatief zijn.

Het gewone arbeidsprocesrecht en ontslagrecht gaan gelden. Dat wil zeggen dat bij ontslag de werkgever meteen naar UWV of kantonrechter moet gaan, afhankelijk van de reden voor het ontslag. De interne procedure met de mogelijkheid van beroep bij de bestuursrechter vervalt.

Wat blijft gelijk?

Wat niet verandert is de speciale status van ambtenaren, dus

  • geheimhoudingsplicht;
  • verbod op ontvangen van giften;
  • meldplicht andere functies;
  • verplichting zich als goed ambtenaar te gedragen.

Al deze zaken zijn vastgelegd in de Ambtenarenwet 2017. Wel nieuw is dat het personeel in het openbaar onderwijs niet langer aan deze verplichtingen hoeft te voldoen. Daarentegen komt het personeel van de Sociale Verzekeringsbank, De Nederlandsche Bank en UWV juist wel onder deze wet te vallen.

Ons advies

  • Vraag bij een arbeidsgeschil met een ambtenaar advies aan een advocaat met ervaring in het civiele arbeidsrecht.
  • Volg de andere wijzigingen in het arbeidsrecht per 1 januari 2020.

Meer informatie

Wilt u meer weten over het nieuwe arbeidsrecht voor ambtenaren? Zoekt u ondersteuning bij een arbeidsrechtelijk geschil met een ambtenaar? Neem contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Wet arbeidsmarkt in balans aangenomen: 6 belangrijke wijzigingen

    Op 28 mei 2019 heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab). Deze wet treedt per 1 januari 2020 in werking. Wat zijn de zes belangrijkste veranderingen?

    Lees meer

    De oproepkracht

    Oproepcontracten hebben zowel voor werkgevers als voor de oproepkrachten veel voordelen. Toch zijn er ook enkele regels waar zij rekening mee moeten houden. Welke zijn dat?

    Lees meer

    Personeel: mag je een dronken werknemer ontslaan?

    Een werknemer die dronken op het werk komt of die vanwege een alcoholverslaving geregeld niet op het werk verschijnt, kunt u niet zomaar ontslaan. Een verslaving is namelijk een ziekte, zodat een opzegverbod geldt. Waar moet de werkgever bij ontslag van een dronken werknemer op letten?

    Lees meer

    Wtmo: nieuwe transparantieregels voor giften aan non-profits

    De Wet transparantie en tegengaan ondermijning door maatschappelijke organisaties (Wtmo) legt enkele nieuwe verplichtingen op aan goede doelen. Welke zijn dit? Welke maatregelen moeten non-profits daarom nemen?

    Lees meer

    24 november: Equal Pay Day: loontransparantie vrouwen en mannen

    Op 24 november 2025 was het Equal Pay Day: de dag in het jaar waarop mannen gemiddeld net zoveel hebben verdiend als vrouwen in een heel jaar. Hoe kan de Europese richtlijn loontransparantie er voor zorgen dat mannen en vrouwen wel gelijk beloond worden?

    Lees meer

    Voorkom dat de AI Act u verrast: zo beperkt u de risico’s

    Bijna alle bedrijven maken inmiddels gebruik van een of andere vorm van AI. Dat betekent dat ze te maken kunnen krijgen met de verboden en regelingen uit de Europese AI Act. Hoe zorgt u dat u voldoet aan deze regels?

    Lees meer