Paul Russell

senior partner

Paul is een zeer ervaren, creatief en vasthoudend procesadvocaat

paul.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Kunst en recht: Regels voor de dialoog tussen kunst en natuur

Publicatiedatum 11 juli 2016

Een kunstwerk plaatsen in een beschermd natuurgebied mag dat zomaar? Nee, hiervoor is natuurlijk een omgevingsvergunning nodig. Wie moet die vergunning verlenen en aan welke eisen moet een vergunning voldoen?

drenthe-social-media.4db87a

Omgevingsvergunning voor kunstwerk

Het project Into nature Art expedition was zo mooi bedacht. In het schitterende landschap van de Drentsche Aa komt een groot aantal kunstwerken te staan. Van 4 juli tot 18 september 2016 kan de bezoeker samen met de kunstenaars ontdekken “hoe de mens zich verhoudt tot zijn omgeving”. Een van de geplande kunstwerken was van Rainer Gross. “Zijn monumentale installaties van hout gaan altijd een dialoog aan met de omgeving”, aldus de website van het project. In dit geval was die omgeving het natuurgebied Okkenveen midden in een beschermd Natura 2000-gebied. Voor het enkele meters hoge kunstwerk van gebogen, zwart gemaakte houten latten moesten in de bedding van de Drentsche Aa twee funderingen worden geplaatst. De projectleiding had haar huiswerk goed gedaan en vroeg bij de Gemeente Tynaarlo een omgevingsvergunning aan voor de plaatsing van het kunstwerk en de ontheffing van het bestemmingsplan. De gemeente verleende de gevraagde vergunning.

Rechtbank vernietigt omgevingsvergunning kunstwerk

Was de zaak hiermee afgedaan? Nee, het Natuurplatform Drentsche Aa maakte bezwaar bij de gemeente. Het verzocht bovendien de rechtbank Noord-Nederland om de vergunning buiten werking te stellen – zodat het kunstwerk niet kan worden geplaatst – totdat op het bezwaar is beslist. De rechtbank heeft dit verzoek toegewezen.

Wat is er mis gegaan bij het besluit van de gemeente?

  1. De gemeente had geen onderzoek gedaan naar de te verwachten effecten van de plaatsing van het kunstwerk op de natuurlijke omgeving. Dit betrof zowel de verstoring door het plaatsen en het weer verwijderen van het kunstwerk als de te verwachten stijging van het aantal bezoekers van dit kwetsbare gebied.
  2. De gemeente had voordat zij de vergunning verleende eerst een verklaring van geen bedenkingen moeten aanvragen bij Gedeputeerde Staten van Drenthe en bij de Minister van Economische Zaken. Dit was nodig omdat sprake was van een Natura 2000-gebied, waarvoor GS bevoegd zijn. Voor de beschermde diersoorten als de rivierdonderpad, de grote en kleine modderkruiper en de kamsalamander is de Minister bevoegd.

De rechter besloot daarom op 7 juli jl. dat het besluit geschorst blijft tot ten minste zes weken nadat de gemeente een besluit over het bezwaar heeft genomen. In de praktijk betekent dit dat het kunstwerk niet meer zal kunnen worden geplaatst. Het project Into nature Art expedition duurt immers nog maar tot 18 september.

Advocaat kunst en recht

Wilt u meer weten over de juridische aspecten van kunst in de openbare ruimte? Of heeft u andere vragen over kunst en recht? Dan kunt u contact opnemen met Russell Advocaten:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Invoer kunst van buiten de EU wordt moeilijker

    Een nieuwe verordening van de EU verplicht vanaf 28 juni 2025 iedereen die cultuurgoederen in de EU wil invoeren om over een invoervergunning te beschikken of een importeursverklaring in te dienen. Wanneer is welk document nodig? En wat zijn de gevolgen hiervan voor kunsthandelaren, galeries, veilinghuizen en verzamelaars, zowel binnen als buiten de EU?

    Lees meer

    28 juni 2025 European Accessibility Act: digitale producten en diensten moeten voor iedereen toegankelijk zijn

    Op 28 juni 2025 treedt de European Accessibility Act in werking. Dan moeten digitale producten en diensten ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn. Voor welke bedrijven, producten en diensten geldt de wet? Met welke beperkingen moet u rekening houden? Wat zijn de gevolgen als u niet aan de wet voldoet?

    Lees meer

    Erfgoedwet: beschermde cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Maar eerst: wat zijn de regels voor de uitvoer van beschermde cultuurgoederen op dit moment?

    Lees meer

    Erfgoedwet: nieuwe regels voor bescherming cultuurgoederen in particulier bezit

    De regering heeft in een brief aangegeven hoe zij de voorstellen uit de adviezen van de Commissie-Buma in regelgeving wil gaan omzetten. Wat betekent dit in de praktijk voor particulieren die kunst of andere cultuurgoederen in eigendom hebben? Lost dit de problemen van eigenaren op?

    Lees meer

    Het gebruik van algemene voorwaarden

    Het gebruik van algemene voorwaarden is niet meer weg te denken. Contractspartijen verwijzen met kleine lettertjes naar hun eigen algemene voorwaarden met daarin veelal gunstige bedingen ten behoeve van zichzelf. Maar wat is de kracht van algemene voorwaarden? En waar moet op worden gelet bij het gebruik daarvan?

    Lees meer

    Hidden Gems: Treasured artwork adds to allure of Netherlands

    In his interview on “Hidden Gems – Treasured artwork adds to allure of Netherlands”, Reinier Russell talks about how artworks still reflect the spirit of the Golden Age and where they can be found.

    Lees meer